Bölüm 2: Altıncı Protokol

“Karma gerçeklik, yapay zekanın gözleri ve kulaklarıdır.”

• Lili Cheng, Microsoft Başkan Yardımcısı

Gecenin bir yarısı işemek için uyandığınızda ve eşinizi uyandırmak istemediğinizde, karanlıkta banyo kolunu nasıl tutacağınızı bildiğiniz için şanslısınız. Doğa sizi, dünyada yön bulmanızı ve gözleriniz kapalıyken bile burnunuzu karıştırmanızı sağlayacak karmaşık mekansal düşünme yeteneğiyle donatmıştır.

Bunu mümkün kılan şey, dünyada hareket ederken kullandığımız ve genellikle göz ardı edilen duyularımızdır.

Propriyosepsiyon duyumuz, fiziksel bedenimizin konumunu ve hareketini görmeden nasıl algıladığımızı açıklar. Yön duyumuz ise, çevremizdeki dünyaya göre nerede bulunduğumuzu anlamamızı sağlar.

Bugün, dijital cihazlar bu temel duyulardan büyük ölçüde yoksundur ve uzayı çok ilkel ve düşük çözünürlüklü yaklaşımlarla algılamaktadır.

Elon'un insansı robotların işgücüne katılması ya da Naval'ın sürücüsüz otomobilleri koordine etme vizyonu için dijital cihazların, makine propriyosepsiyonu, paylaşımı ve mekansal veriler hakkında birlikte akıl yürütme konusunda işbirlikçi bir anlayış kazanması gerekiyor.

Microsoft Başkan Yardımcısı Lili Cheng, karma gerçekliğin yapay zekanın gözleri ve kulakları olduğunu söylerken bu gerçeği kısa ve öz bir şekilde vurgulamıştır. Altıncı protokol olan mekansal hesaplama, dijital dünya ile içinde yaşadığımız fiziksel dünya arasındaki köprüdür.

6) Mekânsal Katman: Makinelerin fiziksel alan hakkında işbirliği içinde akıl yürütmesine olanak tanıyan evrensel bir uzamsal hesaplama protokolü.

Microsoft bu farkındalıkta yalnız değil. Kamuoyunun dikkatinin hemen altında, metaverse ve yapay zekanın yaydığı uğultunun içinde gizlenen, insanlık tarihindeki en büyük sermaye dağıtımı ve güç yarışlarından biri yaşanıyor.

Teknoloji endüstrisindeki her büyük oyuncu mekansal internetin gelişine hazırlanıyor ve yapay zeka devrimine, akıllı şehirlere ve mobilden mekansal bilgisayarlara geçişe güç verebilmek için makine propriyosepsiyonu sorununu çözmek için çabalıyor.

Birçok analist Tesla'nın aslında bir otomobil şirketi değil, bir yapay zeka şirketi olduğunu belirtmiştir. Bu analiz bile gerçekte neler olup bittiğini ve Elon'un neyi amaçladığını (kelime oyunu) gözden kaçırıyor:

Tesla'nın sahip olduğu en büyük varlıklar, arabalarının ve robotlarının akıl yürütmesi için dünyanın mekansal bir modelini oluşturan milyonlarca hareketli kameradır. Tesla'nın yapay zekasını OpenAI'den daha üstün kılan şey, insan küratörlüğündeki internet türevi yerine gerçek dünya üzerinde eğitiliyor olmasıdır. Tesla'nın dünyanın en başarılı ve iddialı mekansal hesaplama şirketlerinden biri olması, ona yapay zeka hakimiyeti yarışında uzun vadeli bir avantaj sağlıyor.

Dünyanın yalnızca semantik olarak anlaşılması, yapay zeka ve robotların bizim için çözmesini hayal ettiğimiz birçok görevin üstesinden gelmek için yetersizdir. "Git yatağımdaki kitabı getir" gibi basit görevler bile uzamsal muhakeme gerektirir, bu nedenle internetle sınırlı bir yapay zeka sürekli hayal kırıklığı yaratacaktır.

Mekânsal hesaplama olmaksızın yapay zekâ, geleceğe dair kısır bir vizyondur. Sahip olduğu zeka ne olursa olsun, internetle sınırlı bir yapay zeka henüz emekleme aşamasındadır. Karanlıkta burnunu seçemeyen bir makine tanrısı nasıl olabilir?